2013 елның 17 октябрендә Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасының бүлекчәсе булган Халыкара яман шеш авыруларын тикшерү агентлыгы беренче тапкыр доклад ясады, һаваның пычрануы кешеләр өчен карсиноген, һаваның пычрануының төп матдәсе - кисәкчәләр матдәсе.
Табигать мохитендә һавада кисәкчәләр матдәсе, нигездә, җил китергән ком һәм тузанны, вулкан атылуы аркасында чыккан вулкан көлен, урман янгыннары аркасында төтенне һәм тузанны, кояш нуры астында булган диңгез суларыннан парга әйләнгән диңгез тозын һәм үсемлекләр поленасын үз эченә ала.
Кеше җәмгыяте үсеше һәм индустриализациянең киңәюе белән, кеше эшчәнлеге шулай ук күп күләмдә кисәкчәләр матдәсен һавага чыгара, мәсәлән, энергия җитештерү, металлургия, нефть, химия кебек төрле сәнәгать процессларыннан тынычлану, төтен пешерү, чыгару автомобильләр, тәмәке тарту һ.б.
Airавадагы кисәкчәләр матдәсе сулыш алырлык кисәкчәләр матдәсе турында күбрәк борчылырга тиеш, бу аэродинамик эквивалент диаметры 10 ммнан да ким булган кисәкчәләр матдәсен күрсәтә, бу без еш ишетә торган PM10, һәм PM2.5 2,5 ммнан да азрак. .
Кеше сулыш юлына һава кергәч, борын чәчләре һәм борын былжырлары, гадәттә, күпчелек кисәкчәләрне тыя ала, ләкин PM10 астыннан булганнар керә алмый.PM10 өске сулыш юлларында җыела ала, ә PM2.5 турыдан-туры бронхиолларга һәм альвеолларга керә ала.
Кечкенә зурлыгы һәм зур специфик өслеге аркасында, кисәкчәләр матдәләре башка матдәләрне үзләштерә, шуңа күрә аның патогенезы сәбәпләре катлаулырак, ләкин иң мөһиме - ул йөрәк-кан тамырлары авыруларын, сулыш юлларын һәм үпкә яман шеш авыруларын китереп чыгарырга мөмкин.
PM2.5, без гадәттә кайгыртабыз, чынлап та сулышсыз кисәкчәләрнең аз өлешен тәшкил итә, ләкин нигә PM2.5гә күбрәк игътибар бирергә?
Әлбәттә, берсе массакүләм мәгълүмат чараларының популярлыгы аркасында, икенчесе PM2.5 органик пычраткыч матдәләрне һәм полициклы хуш исле углеводородлар кебек авыр металлларны үзләштерү җиңелрәк, бу карсиноген, тератоген һәм мутагеник мөмкинлекләрен сизелерлек арттыра.
Пост вакыты: 16-2022 март